مدرسه علمیه کوثر کاشان

در روایتی آمده است:

فردی در محضر حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) استغفار کرد. امیرالمرمنین علی(علیه السلام) به او فرمودند:

«ثکلتک اُمّک، أتدری ما الاستغفار؟ الاستغفار درجة العلّیّن، و هو اسم واقع علی ستّة معانٍ:؛

مادر به عزایت بنشیند! آیا می دانی استغفار (طلب بخشش) چیست؟ استغفار، درجه­ی انسان­های نایل به مقام علّیین است و این کلمه اسمی­ست که شش معنا دارد.

أولها النّدم علی ما مضی، و الثانی العزم علی ترک العود الیه ابداً؛

اول پشیمانی از آنچه گذشته؛ دوم، تصمیم همیشگی برای برنگشتن به سمت گناه.

الثالث أن تؤدّی إلی المخلوقین حقوقهم حتّی تلقی الله أملس لیس علیک تبعة؛

سوم، حقوق مخلوقات را به خود آنان برگردانی تا در کمال پاکی خدا را دیدار کنی، و بار هیچ گناهی را بر دوش خود نکشی.

الرابع أن تعمد إلی کلّ فریضة علیک ضیّعتها فتودّی حقّها؛

چهارم، درباره هر تکلیفی که برای تو لازم الاجرا بوده، دقت نمایی و حق آنچه را که ضایع کرده­ای ادا کنی.

الخامس أن تعمد إلی اللحم الذی نبت علی السحت فتذیبه بالاحزان حتی تلصق الجلد بالعظم و ینشأ بینهما لحم جدید؛

پنجم، گوشتی را که از حرام در بدنت روییده است، با اندوه و پشیمانی ذوب کنی تا پوست بر استخوان بچسبد و گوشت تازه­ای مابین آنها بروید.

و السادس أن تذیق الجسم ألم الطاعة کما أذقته حلاوة المعصیة فعند ذلک تقول «استغفر الله»». (1)

ششم، اینکه سختی اطاعت را بر جسمت بچشانی؛ همانگونه که شیرینی گناه را بر آن چشانده­ای! در این موقع است که می­توانی بگویی« استغفر الله».

حضرت امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) می­فرمایند:

«من استغفر بلسانه و لم یندم بقلبه فقد استهزء بنفسه».(2)

هرکس با زبان طلب عفو کند، اما در دل پشیمان نگردد؛ به درستی که خود را مسخره کرده است!

پاورقی:

1.       نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره417.

2.       بحارالانوار، جلد75، صفحه356.

منبع:

سیری در آیات ولایت و امامت، حضرت آیت الله حاج میرسیدمحمدیثربی(دام ظله)، انتشارات انصاریان، بهار1388.