مدرسه علمیه کوثر کاشان

شیعیان برای اثبات ولایت و خلافت بلافصل امیر مؤمنان حضرت علی(علیه السلام) به دو آیه از قرآن مجید که در روز غدیر نازل شده است، استناد می کنند. در مقابل گروهی از اهل سنت شأن نزولی غیر از ماجرای غدیر را برای این دو آیه بیان می دارند. برای بررسی نظر این دسته از اهل سنت لازم است مدارک سخن­شان با تکیه بر اسناد معتبر مورد تحلیل قرار گیرد. پیش از آن ضروری است دو آیه­ی موردنظر و مطالب مربوط به رخدادهای پیرامون آن نقل شود.

- آیه اول(آیه اکمال)

﴿الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا﴾(1) ؛

امروز کافران از زوال آئین شما مأیوس شدند، بنابراین ازآنها نترسید و از مخالفت من بترسید! امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آئین جاودان شما پذیرفتم.

- آیه دوم(آیه ابلاغ)

﴿يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴾(2)؛

ای پیامبر(ص)! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است را کاملاً به مردم برسان و اگر چنین نکنی رسالت او را انجام نداده­ای، خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم نگاه می دارد و خداوند جمعیت کافران(لجوج) را هدایت نمی کند.

بررسی آیه­ی اکمال:

در آیه 3 سوره مائده، از روز بسیار مهمی سخن به میان آمده است. اهمیت این روز از آن روست که خداوند سبحان می فرماید: در این روز کفار از غلبه بر اسلام مأیوس شدند. نخست باید دریابیم این روز چه روزی است که این قدر شایان توجه، اهمیت و عظمت است؟

در این آیه خداوند پس از اینکه خبر یأس و ناامیدی کافران در این روز را به مسلمین اعلام فرمود از سه موضوع دیگر نیز خبر داد و فرمود:

1-﴿ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ﴾

در این قسمت از آیه، خداوند کامل شدن دین را به خود نسبت می دهد و می فرماید: من دین را کامل کردم. خداوند کمال دین را به فاعل دیگری نسبت نمی دهد، همچنین آن را بدون فاعل و با صیغه­ی مجهول هم بیان نمی کند.

2-﴿ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي ﴾

خداوند متعال اتمام نعمت را نیز به خود نسبت می دهد.

3- ﴿ وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ ﴾

از اینکه اسلام دین شما باشد راضی و خوشنود شدم.

بنابراین در آیه­ی اکمال، با سه واژه کلیدی روبرو هستیم که عبارتند از: 1- اکمال 2- اتمام 3- رضای الهی.

پاورقی:

1. سوره مائده، آیه3.

2. سوره مائده، آیه67.

منبع:

«اکمال دین در غدیر حقیقتی انکارناپذیر»، حضرت آیت الله آقای حاج میرسیدمحمد یثربی، انتشارات انصاریان،1387.